Het vóór-lopertje > https://www.fanvanfryslan.nl/wordpress/2016/01/een-nog-steeds-aangroeiend-probleem-taalonderricht/
twee drie vier vijf twatrijefjouwerfiif
Voor degenen, die tot tien kunnen tellen is het niet zo lastig om EEN BEETJE te helpen een instrument, een TAALTOOL verder te ontwikkelen tot een mondiaal bruikbaar hulpmiddel voor diverse doelgroepen om een taal onder de knie te krijgen.
Over de aardbol verspreid worden er wel goedbedoelde pogingen gedaan om voor vertalingen het INTERNET en de (alom gebruikte) I-phone als instrumenten te gebruiken. Zoals bij voorbeeld de app Google-Translate. Maar….op het taal-onderwijs is ook die app niet toegesneden. En de volwaardige toepassing voor bv de tweede taal van Nederland (het Fysk) ontbreekt deels.
In Friesland is het merendeel van het Friestalige bevolkingsdeel analfabeet: het Frysk wordt met de paplepel ingegoten: beluisterd én gesproken maar nauwelijks gelezen en geschreven. De blokkades bevinden zich in het onderwijs: er is onder meer een stem ( het liefst een “memme-stim”) nodig voor een omslag. De taal leert zich het beste als -bij vertaling -de uitspraak kan worden opgeroepen en beluisterd. Daarna pas komt het na-spreken en na-schrijven aan de orde. Maar…..als er geen ouder of onderwijskracht is, die de taal goed beheerst, ontbreekt een goede overdracht van de taal. In vele situaties is een leer-middel eerder een noodzaak dan een vertaal-middel. Ieder met een taal-achterstandkan beschouwd worden als een TAAL-KIND. En….een kind leert een taal het beste van de moeder met haar “memme-stim”. Er is dus heel veel voor te zeggen om bij vertaal-apps zinnen ook te kunnen beluisteren: simpele zinnen uit alledaagse gesprekken , uitgesproken met de stem van een ouder m/v.
Fryslân kent een enorme variatie aan gesproken talen en dialekten: Fries, Nederlands, Papiaments, Duits, Stadsfries, Stellingwerfs, Amelands…….. In Fryslân is te horen hoe voor de rest van de wereld meertaligheid werkt. Fryslân kent ook een lange traditie van onderzoek naar meertaligheid. Elk instituut op eigen wijze.
Wat nodig is? – Vaste wil om een gezamenlijk doel (een mondiaal bruikbare taaltool) te bereiken. – Een gericht inspreekbestand aan woorden. – Een “memmestim’ en een “heitestim”. – ICT-kennis voor de toepassing ( tot regionale taal-app’s). -Financiering en organisatie. -Publicaties om bekendheid te geven aan het “product”.