KORTERLANDS

WEIGERAMBTENAAR werd uitverkoren als WOORD VAN HET JAAR 2011.

Tijdens het tweejaarlijkse taalcongres van het Genootschap Onze Taal werd een ander nieuw woord geboren: KORTERLANDS. In een zaal bomvol taalfanaten verkondigde hoogleraar taalvariatie prof Hans Bennik, dat de Nederlanders relaxter zouden moeten omgaan met veranderingen in de taal. Hij had bespeurd, dat er in nieuwe media als SMS en Twitter nogal wat veranderingen aan de taal ontstaan: creatieve vernieuwingen dus.

Een waarheid als een bonte Friese koe, want zowaar er mensen leven, zo leeft hun taal. Schrijftaal en vooral spreektaal veranderen voortdurend. De Friese taal en het Nederlands zijn al eeuwen niet meer wat het is geweest. Het “Nederlands” wat over de grens wordt gesproken en geschreven, zoals het Vlaams en het Zuid-Afrikaans gaat alle taalgrens-regeltjes te boven.  Dat betekent niet, dat het “andere Nederlands” minder-waardig is. Integendeel: vooral het Vlaams en het Zuid-Afrikaans blinken uit door korter, bondiger, eigentijdser, eigenzinniger en kreatiever taalgebruik.

Over KORTERLANDS gesproken (en geschreven): in het ZuidAfrikaans is vrouw vrou, touw tou, gelach is gelag, achter werd agter. De werkwoorden missen al ontelbare jare de uitgangs-n (dromen werd drome), de z is afgeschaft omdat die toch niet wordt uitgesproken:  gezang werd gesang, ziekten zijn siektes, zestig is sestig. En met de meervouden is ook iets gaande: wat te denken van sondae en maandae in plaats van zondagen, maandagen. Ik vind (of vint) speciaal in het Zuid-Afrikaans ook grappige vondsten in combinaties als sonbruin, marmerstede, naverdriet, jeukvoet, doorelkaargeblaf, laatmiddag……

In ieder geval wordt er in Nederland nogal wat anderlands gesproken. Ongeveer 190 verschillende talen. Het is duidelijk dat eigenheimse Nederlanders al die andere talen niet zullen gaan spreken en schrijven, maar dat anderstaligen zich zullen moeten aanpassen en zich het ABN moeten aanleren. En dat blijkt voor hen net zo verrekt moeilijk als het aanleren van zo’n andere taal voor de ABN-ers. Vereenvoudiging, verbastering, verhaspeling zal daarom voor iedereen de gangbare praktijk zijn.

Alleen al daarom is het noodzakelik dat het ABN wort vereenvoudig. Wat mij betref mag er best wat onzin uit het ABN worden geskrap. Waarom moeten kiesen tussen bivoorbeeld word, wort of wordt in “het wordt beter”? In het ZuidAfrikaans is die t zelfs lank verdween in bivoorbeeld vas en de g is zoek in teën.  Over dat soort kwesties moge we best ff ga nadenk. Tog?