BLUE ENERGY
De Friese gemeente Wûnseradiel heeft toestemming gegeven voor de plaatsing van een proefinstallatie voor duurzame energie-winning bij Breezanddijk. Het gaat om plaatsing aan de Afsluitdijk van apparatuur om stroom te winnen door het elektrisch potentiaalverschil tussen zoet water ( IJsselmeer) en zout water ( Waddenzee).
Dit is één van de innovatieve ontwikkelingen die Friesland op gebied van waterexpertise kan verwezenlijken. Blue Energy, een oud idee van het Sneker bedrijf Redstack is uitgetest in een laboratorium van Wetsus, het Friese instituut voor watertechnologie. Deze vorm van alternatieve energie-winning sluit goed aan bij de plannen voor een Centrum voor Duurzaamheid op de Afsluitdijk.
—————————————————————————————————————–
– Bij het Sneker bedrijf Redstack, op papier en in het lab lijkt het idee mooi. maar de realiteit en de praktijk is nogal weerbarstig.
Een aantal beperkende factoren:
1. Het Wadwater is niet zout genoeg: heel vaak wordt zoet IJsselmeerwater op het Wad geloosd.
2. Het IJsselmeerwater is niet zoet genoeg zolang er ZEEWATER binnenstroomt.
3. Het kustwater is niet schoon: slibdeeltjes, planten en diertjes zullen de filters gaan verstoppen.
4. De beoogde centrale gebruikt bijna evenveel, evenveel of meer stroom dan er feitelijk opgewekt wordt.
—————————————————————————————————————–
Blue Energy Centrale op Afsluitdijk (Bron: Leeuwarder Courant)
In Friesland komt een energiecentrale waarmee op een unieke manier stroom kan worden opgewekt. Dat gebeurt door zout zeewater in contact te brengen met zoet water in het IJsselmeer. Tot voor kort leek dit ondenkbaar, maar uit laboratoriumonderzoek in Leeuwarden is gebleken dat stroomopwekking mogelijk is. Daarom gaat men er nu grootschaliger mee experimenteren.
Het gaat om de zogenaamde Blue-Energy-centrale, een proefopstelling die dit najaar verrijst op de Afsluitdijk bij Breezand, zo meldt de Leeuwarder Courant van woensdag 2 november 2011. De proefopstelling vergt een investering van 7 miljoen euro en is een samenwerkingsproject tussen de bedrijven Redstack, watertechnologie-instelling Wetsus en het Japanse Fuji. De proefcentrale krijgt een capaciteit van 50 kilowatt.
—————————————————————————————————————
Er wordt sinds 2006 over gesproken, maar nu komt het er eindelijk van: een proef-installatie, die uit zoet en zout water elektriciteit maakt. Watertechnologisch topinstituut Wetsus heeft de techniek, Blue Energy genaamd, ontwikkeld en in het laboratorium uitgebreid getest. De volgende logische stap: een praktijkopstelling op een plek waar zoet en zout water bij elkaar komen. Op de Afsluitdijk dus. Nu de financiering rond is kan de bouw beginnen, zo meldt de december-uitgave 2011 van Chemie magazine. De initiatiefnemers gaan onderzoeken of zij Blue Energy winstgevend kunnen exploiteren.
De democentrale begint daarom met een kleine capaciteit – er wordt nu niet meer gesproken over een capaciteit 500 kilowatt, maar over 50 kilowatt – en kan bij succes stapsgewijs worden uitgebreid tot 1 megawatt. Het uiteindelijke doel is een centrale op de Afsluitdijk met een maximale capaciteit van 200 megawatt, goed voor de stroombehoefte van 500.000 “huishoudens”.
Misschien kan begin 2014 de bouw starten. Nu de Provinciale Staten van Friesland 1,6 miljoen euro aan co-financiering hebben toegezegd, gaat dat zeer waarschijnlijk lukken.”De investeringsbehoefte bedraagt zo’n 7 miljoen euro”, vertelt Saakes, de projectmanager Blue Energy bij de provincie Friesland. Het overige geld wordt geleverd door Wetsus, REDstack en Fujifilm.
“Er komen twee buizen over de Afsluitdijk heen”, legt Saakes uit. “Die mogen er niet onderdoor, want Rijkswaterstaat wil nog niet dat er in de dijk gegraven wordt. De buizen zijn voor de aanvoer van zout Waddenzeewater en de afvoer van brak water, want dat wil je niet in het IJsselmeer terecht laten komen.” *)
—————————————————————————————————————–
*) Het water moet dus opgepompt en getransporteerd worden OVER de dijk. Het is nu de vraag of daarvoor niet meer elektriciteit nodig is dan de opbrengst van de proefcentrale. Andere vraag is: de dijk is al geperforeerd ( bij de sluizen). Waarom kunnen dáár niet een paar buizen op eb-hoogte bij?
-De laatste tijd gaan er steeds meer stemmen op om WEL zouter water in het IJsselmeer toe te staan. Vanwege een natuurlijker en rijkere visstand. Paling en platvis ( schol, bot enz.) gedijen goed in brak water. Vroeger toen de Zuiderzee nog open was zwommen er enorme scholen ansjovis in de Noordzee en de Nederlandse kustwateren, die het brakkere water van de Zuiderzee gebruikten om te paaien. Door de aanleg van de Afsluitdijk verdwenen de scholen ansjovis. Het probleem voor het Blue Energy-plan is dan, dat het potentieel-verschil tussen zout en zoet water nóg kleiner wordt.
—————————————————————————————————————–
24 juni 2013: De proef aan de Afsluitdijk betreft een centrale voor maar 50 kilowatt. Uit de proef ( duur 3 jaren ! ) moet blijken op het idee in de praktijk en ter plaatse goed zou kunnen werken. Zo moet het water uit IJsselmeer en het Wad eerst gefilterd worden om te voorkomen dat slib, algen, schelpdieren, killer-kwallengebroed *) en vis-larven de filters in de centrale gaan verstoppen.
Het gaat maar langzaam, hier in Fryslân. Al zo’n tien jaar geleden bood ik m’n creatieve denkkracht aan voor dit project en voorzag dat de membranen binnen de kortste keren verstopt zullen raken. En nu maar afwachten hoe snel de filters verstopt raken die er voor moeten zorgen dat de membranen niet verstopt raken.
26 november 2014. Eindelijk is de pilot officieel in gebruik gesteld. Door Koning Willem-Alexander, waarvan de bolide meer energie nodig heeft dan deze proef-installatie nu kan opwekken. De waarschijnlijke problemen met verstopping van de membranen heb ik al bij het opborrelen van dit idee naar voren gebracht. Vandaag melden ecologen op voorhand niet gerust te zijn op de effecten van het filteren van het zoute en zoete water. ‘Als er op de Afsluitdijk een 200 MW-centrale groeit, moet daar wel een water-debiet doorheen als van de IJssel’, zegt Martin Baptist van Imares Wageningen. ‘Er zullen gigantische hoeveelheden slibdeeltjes, zoöplankton, vis- en mossellarven moeten worden uitgefilterd.’ Hij wijst niet alleen op ecologische bezwaren, maar ook economische gevolgen. Want juist in de westelijke Waddenzee nabij de proefinstallatie bevinden zich zaadvang-installaties van de mosselkwekers.
* Onderzoekers telden recent 1000 rib-kwalletjes per m3 Wadwater, Per uur kunnen dus 400.000 kwalletjes de filters bevolken.
—————————————————————————————————————–
04-10-2013: Er worden 2 waterpijpen over de Afsluitdijk geplaatst. Het is de bedoeling dat straks wat Wadwater naar het IJsselmeer wordt gevoerd. De confrontatie met het zoete meerwater zou stroom moeten opleveren. Hoe en wat wordt de komende drie/vier jaar ( lees 10) uitgevlooid. Per uur zou 400 m3 water moeten worden verpompt. Dat kost fors wat stroom. En wat levert de (toekomstige) centrale idealiter op? En wat wordt gedaan met het brakke water? Welke plantjes en beestjes gaan roet in het water gooien?
september 2016. De Blue Energy installatie zou een Nationaal icoon van vernieuwing moeten worden, maar levert met 50KW alleen maar verlies. Nu pas wordt toegegeven, dat zeebeestjes, zoals wieren en zeepokken de planning verstoren. De onderzoekers hebben een pokkepest aan die pokken, omdat die zich overal op vasthechten en de gedroomde gang van zaken verstoren. Ook bouw van een “demonstratie-installatie”zou tientallen miljoenen euro’s moeten kosten.
Oktober 2016. De demo van Redstack uit Sneek is gebombardeerd tot Nationaal icoon van Vernieuwing. Het project krijgt daarmee ambtelijke ondersteuning voor de opmaat naar de uiteindelijke bouw van een 1 Megawatt-centrale. Eind 2017 wordt de beslissing genomen of REDstack de centrale verder gaat uitbreiden.
Mei 2017. REDstack besluit om de proef-installatie ( kosten € 20 miljoen) aan de Afsluitdijk NIET op te schalen. De directie geeft nu pas toe dat de ecologie en het verschil in zoutgehaltes de test-installatie voor onoverkomenlijke problemen stelt.
Februari 2018. Het hier eerder toegelichte plan om de Blue-Energy-centrale in KATWIJK een betere plek te geven gaat niet door. Er zou nog ongeveer € 80 miljoen nodig zijn, maar de financiering kwam maar niet rond. Het idee is nu om de bestaande proef-installatie ondanks de verbouwing van de Afsluitdijk tóch wel op te schalen tot 50-60 MegaWatt vermogen. Ook ondanks het ongunstige potentiaal verschil tussen zilt en brak water. En natuurlijk de membraan-verstoppende slibdeeltjes, waterplantjes en zeebeestjes.
Anno 2020. Hoogheemraadschap van Rijnland, Provincie Zuid-Holland, de gemeenten Katwijk en Noordwijk hebben op 25 januari besloten de intentieverklaring voor het realiseren van een Blue Energy centrale niet te verlengen. Het bleek niet mogelijk om de financiering voor het project rond te krijgen.
De droom was dat op de Afsluitdijk een centrale zou verrijzen die het hele Noorden van schone energie zou voorzien. In 2016 werd het Blue Energy-project door minister Henk Kamp van Economische Zaken uitgeroepen tot Nationaal Icoon.
Voor het Katwijk-project was inclusief vijftien jaar exploitatie ongeveer 80 miljoen euro begroot.
De “testinstallatie” en de nodige technologische ontwikkelingen hebben tot nu toe ongeveer 20 miljoen euro aan investeringen gekost.
