web analytics

LICHTPUNTJE: I-DOC.LED-FRIESLAND (vervanging GLOEI-lampen door LED’s)

       BETTER LED AS NET …………………..> LED’S DO IT

      

Bericht maart 2008: Het is de bedoeling dat dit najaar in de Friese huishoudens tenminste zo’n 20.000 gloeilampen door LED-lampen worden vervangen.

De Friese Milieufederatie, de Provincie Friesland, de Friese Woningcorporaties, de Friese supermarkt-keten Poiesz en diverse Friese gemeenten werken samen in het kader van de actie Better LED as Net.

 

De Provincie Fryslan subsidieert de actie met € 150.000, de Friese woningcorporaties geven hun huurders een LED-je kado, Friese woningbezitters mogen een LED-lamp kopen voor het gereduceerde prijs van € 10 in plaats van de volle mep van € 20 – € 40. Vier LED-producenten zijn uitgenodigd om mee te doen. Bij de Poiesz-filialen zouden 4 Watt-Leds winstmargeloos € 5 kosten.

 

Alle Friezen aan de LED: een goede zaak. En ALS nu eens in heel Nederland ( in 10 miljoen huishoudens) zo zeven gewone lampen worden vervangen, dan zijn dat dus 70.000.000 LED-lampen á raison van € 20. Werk aan de winkel voor de industrie, geld in het laatje: 1,4 miljard blinkende euri. Behalve als de lichtpuntjes in China worden gemaakt natuurlijk.
         Toch vraag ik me af of een dergelijk idee eigenlijk wel zo zinvol is. Zeven lampjes per woning kosten wel ca € 200. En vervanging van 20 tot 30 lampen per huishouden loopt flink in de papieren. Mogelijk besparen die LED’s stroom, maar deze huishoudelijke energiebesparing heeft vrijwel geen invloed op waar het allemaal om gaat: beperking van de mondiale opwarming door minder uitstoot van WARMTE én broeikasgassen als CO2.

Een geringer energie-verbruik is de bedoeling. Zeker, de gloeilamp is maar voor 5% effectief, 95 % van de stroom wordt omgezet in warmte. Maar is dát zo erg? Worden onze kille kamers daardoor niet wat aangenamer en zal de thermostaat bij gebruik van de kille LED-lampen niet wat vaker aanslaan?

En wat te doen met 70.000.000 tot 210.000 oude gloeilampen? Verbrijzelen, glas en fittingmetaal recyclen? En het gas in de lamp (argon, krypton, xenon, stikstof) zomaar laten ontsnappen voor een AARDSE opwarming? Daar mag best eens over nagedacht worden: filosofeert U even met mij mee?

Bijvoorbeeld over de Mexicaanse griep en dat de gemeente Heerenveen de kantoren eind 2009 extra gaat verwarmen omdat het virus zulks niet prettig vindt? En dat -als alle kantoren en openbare ruimten extra worden verhit- er enorm veel meer energie verbruikt wordt dan het vervangen van gloei door LED oplevert?
 

* Alleen de slogan al: Better LED as NET. Het woordje net is nogal negatief. Grondregel van sloganbedenkers is, dat bewoordingen POSITIEF moeten klinken. Actie klinkt er in deze tekst ook al niet door. Misschien is deze slogan geschikter? LED ús it dwaan….of: LED’s it dwaan….of in drietalig Friesland: LED’S DO IT  (Fries-share, actief en geschikt voor mondialisering).

 

* Nadeel van LED-lampen is, dat ze niet gedimd kunnen worden. De sterkte van LED-licht kan alleen met kostbare voorschakelapparatuur te regelen.
De meeste dimmers in woningen zitten op plaatsen waar de lampen LANGDURIG branden en waar dus de meeste stroom voor verlichting wordt gebruikt: de woonkamer, de slaapkamer. Dáár zal ik misschien een enkele gloeilamp vervangen. Een LED-je zetten op andere plaatsen zoals in een bergkast, op de logeerkamer heeft m.i. ook geen aantoonbaar nut.

 

* MilieuCentraal berekent: 5 gloeilampen van 40 W per huishouden vervangen door 5 (Pharox) LED-lampen van 3,5 W. Is 7.146.000 huishoudens x 5 LED à  € 27 bedraagt € 884.710.000 tegen een besparing van € 285.843.520/jr. Geclaimd wordt een 5 maal langere levensduur. Vraag: hoezo? Ik heb in huis gloeilampen van fl. 0,90 die al 10 jaar branden.

* Als het gaat om LED-lampen van de slecht bekendstaande firma Oxxio dan doe ik niet mee.

 

* In een eerdere Friese actie voor energie-besparing zijn 50.000 spaarlampen gesleten. Is de liefde daarvoor inmiddels versleten?
Onwetendheid bij de consument is het knelpunt, zegt directeur Jeroen Bartels van LightRec. ,,Consumenten kijken positief aan tegen spaarlampen, maar ze blijken slecht op de hoogte te zijn van het feit dat dat spaarlampen een hele kleine hoeveelheid kwik bevatten.”  Ze behoren tot het klein chemisch afval, net als batterijen.

Als je spaarlampen niet gescheiden inzamelt, is er een kans dat het kwik of fosfor uit de lampen in het milieu komt. En deze milieubelastende ondingen worden straks vervangen door LED’s met ????????

-october 2008: Ik heb nog NIETS gemerkt van deze actie. Hoe zit dat?
Veel gemeenten zoals de gemeente Smallingerland doen niet mee. Poiesz meldt dat er nog geen leverancier is uitgezocht, de grootgrutter staakte de medewerking vooralsnog. Grootverhuurder Accolade wist van niets.
Misschien wordt de slogan wel:   in LED? no net, mar letter better.

 

–  LED als buitenlicht? Nou, nee, weinig in gebruik. LED in de W.C. of gang? Idem. Ook niet in de bergkast. Keukenplafond? Misschien, verder hebben we daar buislicht en dat blijft zo. Kamer? Merendeel dimbare halogeen: pieker er niet over. Badkamer: misschien eentje. Overloop-LED’s ? Beslist niet. Slaapkamers? Led geeft ongezellig bovenlicht. Onze bedlampjes zijn dimbare halogeen. Nee dus. Zolder: weinig behoefte aan licht.  Conclusie: ik denk hooguit 2 LED’s te zullen gebruiken:

TWA LED en MEAR NET….. 
of :  “ik ha der hielendal net sa’n slim ferLED fan”.

Oktober 2008: LED?  Net no mar letter ?
De beschikbaarheid van de 20.000 LED-lampen is heel misschien pas halverwege het donkerste jaardeel. Volgens nadere informatie komt dat omdat één sponsor zich terugtrok.
Een lichtpuntje is dat met grote ambtelijke inzet van de Provincie Fryslân de actie (hoewel met een kwartaal vertraging) tóch op gang moet komen en dat de publiciteits-actie zelfs zeer binnenkort zou moeten losbranden. Dat is dan alvast één goed voornemen voor 2009:
“In de tweede week van januari 2009 zijn er LED’s van drie merken verkrijg- , verkoop- en  inschroefbaar”.


Bericht donderdag, 8 Januari 2009.

  

Eén LED-lamp per Friese huishouding. Dat is het ambitieuze doel van de LED-campagne die in het voorjaar 2009 van start moet gaan. In totaal moeten 250.000 lampen tegen sterk gereduceerd tarief over de toonbank gaan. Als dit lukt nemen Friesland het voortouw in het gebruik van de energiezuinige LED-lampen.

De LED-campagne is multi-mediaal: internet, tv, radio, dagbladen en de winkelvloer worden ingezet. De LED-campagne is BETTER LED AS NET is een samenwerking van de Provincie Fryslân, energiebedrijf E-ON, Poiesz, de Leeuwarder Courant en Omrop Fryslân onder regie van de Friese Milieu Federatie. 

 

– De enige “toonbank” zie ik bij de supermarkten van Poiesz, maar bij navraag is daar  nog geen LED te bekennen. Tweede week januari 2009: Er is nog NIETS te bemerken van een grote promotie-campagne voor gebruik van LED-lampen. Och: de winstmarge op en de voorraad van de toekomstig verouderde SPAAR-LAMPEN is nogal groot. Inschattingsfoutje?
Vertrouwelijk: het aantal huishoudens in Friesland is groter dan 250.000.

Mogelijk is de slogan Better LED as NET inmiddels verworpen en zal de turner Epke Zonderland komen opdraven met een LEDje en met tweetalige kreet  IK STAP OER. ( oer is een ijzerhoudende grondsoort). Hopelijk is deze poging om de Friezen aan de LED te krijgen geen misgreep en wordt hier niet té hoog gegrepen door ene Epke ZonderLED.

 


In juni 2008 verstrekte de corporatie Wonen Noordwest Friesland in het kader van het energiebesparingsjaar tijdens LED’S GO een gratis Pharox 2 Led-lamp aan de huurders. Deze actie had NIETS met het Provinciale plan te maken.

Inmiddels heeft ook de gemeente Tietjerksteradeel een actie afgerond waarbij aan de minima een 5 Watt LED werd gegeven. Blijven nog te verstrekken: 249.575 stuks., misschien ook alle overgevlogen of overgevaren vanuit China. Uit Shenzhen bij Hongkong om precies te zijn. Nadere informatie leert dat  de turner Epke Zonderland het startschot zal geven voor de actie IK STAP OER in WEEK 9 van 2009. Voor verspreiding van LED’s in een nieuw doosje van Tiparo of Lemnis.

 


Februari 2009: Als we een bericht in de enorm goede bijlage *) van de Leeuwarder Courant mogen geloven start de LED-publiciteitsactie op 4 maart. Bijna kalender-lente dus. Afijn, better let as net.


De lijst meedoeners is inmiddels gewijzigd in: Provincie Friesland, Friese Milieu Federatie, Omrop Fryslân, EON, Leeuwarder Courant en de supermarkt-keten Poiesz (waar de lampen  in de schappen komen).

 

In deze “overstap-actie” zouden LED’s “minder dan € 10 kosten”.
Buiten deze actie zijn bij de GAMMA reeds 1-Watt Philips Decoled’s aanschafbaar voor € 8,99. En dát als kogellamp met de standaard schroef-fitting in coolwit, groen, rood, geel en blauw. So, what’s the difference?

 

03032009: Het werd dus €pke M€TL€D: een verlichting!  Waarachtig dus, ze liggen in de schappen, de actie-LED’s van 5 Watt. Voor € 9,99 en alleen koopbaar bij de supermarkt Poiesz. Maar liefst 50 stuks Tiparo’s in één tint. En de Led’s  van Lemnis, ook in één tint (iets koeler). Dat wordt nog dringen in Drachten met 50.000 inwoners tijdens die acht actie-weken. Afijn, voor die euro prijsverschil kun je nog een doos winnen met daarin een fleece-deken. Zeker om tóch warm te blijven in het koude Led-licht. En Epke neemt er vast eentje mee in het vliegtuig als hij de grote plas oerstapt om zich op de Penn State Universaty om te laten turnen.

 

Ik heb geen idee wat precies het verschil is in lichtopbrengst en daarmee in prijs van een 1W en de 5W led-lampen. Volgens Trudie van Tiparo zou de 5Watt-led een lichtopbrengst hebben van 200 lumen, vergelijkbaar met een 40 Watt-gloeilamp. Daar kun je dus wél bij lezen zonder je ogen te verknoeien.

En ik wil niet stoken in “een goed huwlijk”, maar hoe zit het met de eerdere aankondiging, dat de verkoopprijs bij Poiesz WINSTMARGELOOS zou zijn? En waar blijft de gratis lamp van de WONINGVERHUURDERS?

 

Eind maart 2009. Super, bij super Poiesz zijn in de eerste twee actieweken al 12.500 LED’s over de toonbank gegaan. Boven verwachting van de delnemende partijen. Aangetekend zij, dat als je NIET bv naar Thailand vliegt dat afzien 6500 kilo CO2 bespaart ( alleen natuurlijk als er ook geen andere passagiers zijn). En één enkele LED met een dagelijkse twee uur brandtijd bespaart 15 kilo minder CO2-uitstoot. Bovendien is een LED van 10 euri die twee uur per dag brandt in twee jaar terugverdiend vanwege het lagere stroomverbruik.

28 maart 2009. Bij TU Eindhoven en Elektrokern Schuurmans zijn de Chinese import-leds getest op stroomverbruik. De proeven wezen volgens hen uit, dat door het verschil tussen net- en lampspanning ( blindstroom of lekstroom) deze lampen minimaal TWEE KEER zoveel stroom verbruiken als door de leveranciers werd voorgespiegeld. Hier speelt vanzelf ook een stukje broodnijd. De firma LedNet en Philips leveren ( naar hun zeggen) veel betere led’s. Maar als de levensduur van de Tiparo en Lemnis-led’s (later) ook nog twee maal zo kort blijkt als beweerd, en als ook nog de lichtopbrengst tegenvalt…..tja dan blijven er vast wat led’s op de schappen liggen.

 

Maar de Friese actievoerders zijn stugge doorzetters. Ze piekeren er niet over om te stoppen. WY GEANE TROCH is de titel van een paginagrote advertentie in de Leeuwarder Courant van 4 april. Tenslotte zijn er in de eerste vier actie-weken al 17.718 LED-lampen verkocht.

En ministerse Jacqueline Cramer beweert dat het overgrote deel van de LED-lampsoorten voldoet aan de eisen. Tja. Wat nu, als we het hebben over TWEE merken in de Friese actie? Nou, de ( Chinese) fabrikanten zullen door haar worden aangepakt als hun LED’s niet voldoen aan de voorwaarden……..sterkte.

 

LC 25-04-09: De broodnijdige (Brabantse) LED-fabrikant LedNed beschuldigde LED-importeur Lemnis dat hun lampjes van slechte kwaliteit zijn. De rechter bepaalde dat zulks niet afdoende en door feiten onderbouwd is aangetoond.

 

Nog maar eens: Lang niet alle gemeenten en woningcorporaties doen mee in deze actie. Zoals Accolade en Smallingerland er niet instapten.

Wieteke Cramer, nee….niet de minister maar de schaats-ster hopt de komende twee lichte lentemaanden langs Poiesz-filialen. Want Epke is zeker al over de grote plas weggehopt. En op 16 mei valt in Leeuwarden de hoofdprijsdoos, dat staat nu al vast. Hier nog even een link vanwege de broodnijdnodige onpartijdigheid:

Speechpunten LED-actie-Friesland

                                                                                           

In september 2009 zal een landelijke campagne starten voor de introductie van de LED’s.
*)  Zie de Sneon&Snein-bijlage van 140209 over KRACHTCENTRALE FRIESLAND.

 

Juni 2009: De vraag naar LED’s is ingestort. Er rest nog een flinke restpartij.

Augustus 2009: In Februari 2009 heeft het Europees Parlement ingestemd met een verbod op de verkoop van gloeilampen.  In 2009 gaan de 100W lampen als eerste in de commerciële ban en de winkels uit.  Een jaar later de 75W lampen,  in 2011 de 60W lampen en in 2012 verdwijnen de laatste gloeilampen uit het schap. De meeste halogeen-lampen blijven tot 2016 toegestaan.

 

Commentaar: Wel ietwat voorbarig en ondoordacht: Er is nog steeds geen goed LED-alternatief voor de kwaliteiten van de gloeilamp ( goede lichtopbrengst, goedkoop, DIMBAAR, aangename lichtkleur, passende fitting voor bestaande armaturen). De consument is niet gecharmeerd van de harde, blauwachtige kleur van het LED-licht en ook daarom moeilijk aan het LED te krijgen.

Mogelijk is deze actie dus alleen bedoeld om de voorraad milieuvervuilende SPAARLAMPEN weg te werken.

Permanente koppeling naar dit artikel: https://www.fanvanfryslan.nl/wordpress/2008/07/lichtpuntje-i-doc-led-friesland-vervanging-gloei-lampen-door-leds/