De laatste donderdag van januari staat geboekt als GEDICHTENDAG.
Op dit weblog graag Uw aandacht voor het item KORTGEDICHT, in dit geval voor de haiku.
In het link=portaal aan de rechterkant  vindt U een link met uitleg over deze poëtische pareltjes en ook links naar diverse collecties ervan op deze site FANvanFRIESLAND. Verder zijn er talloze enkele haiku, haikû ( de Friestalige ) en foto-haiku gepubliceerd.

De onderstaande “haiku-like” geeft m.i. zo kort mogelijk aan HOE een haiku is ingedeeld: de eeuwenoude VORM is een enkele zin, een one-liner gestoken in een driedelig jasje.

Deze meestal kernachtige gedichten bestaan uit zeventien lettergrepen.

Het boven afgebeelde zinnetje is gemakkelijk te onthouden, nietwaar? Het laatste deel…. als vers gevangen ….sluit aan op het eerste deel…vijf, zeven en vijf.

En dat laatste deel geeft ook de klus aan: woorden moeten (als pareltjes) worden “gevangen” en in een “vers” worden verwerkt. Door de dichter: zo DICHT mogelijk, alles weglatend wat overbodig is. Een haiku bestaat dus meestal uit één enkele zin en niet uit meerdere zinnetjes, waarvan de laatste woorden moeten RIJMEN. Er is slechts binnenrijm en alliteratie. Hoofdletters zijn niet nodig, leestekens meestal ook niet.

Een haiku-meester stelde ooit: leer de haiku-regels maar vergeet ze daarna.Zo denk ik er ook over. Het is goed voor de opbouw van een enkele haiku of van een haiku-bundel om een schema te volgen. Maar: als haiku-schrijven je hobby is, mag je er vooral PLEZIER aan beleven. Het persoonlijke accent hoeft dan niet achterwege blijven. Een voorbeeld daarvan is de haiku-liner:  een snijdende kou……./ tranen uit het verleden / weer in mijn ogen

In het kader van de vandaagse Nationale Gedichtendag hierbij nog een dubbele toegift: 

mijn slaap wegslapend,

dromend een wonderwereld 
verfrist weer wakker

Een volgende belangrijke vereiste van een haiku is, dat het gaat om het (op een poëtische manier) uitdrukken van een NATUUR-ERVARING en wel zó dat de lezer hetzelfde ervaart. De dichter laat dus van zichzelf NIETS zien.

Haiku (dit is enkelvoud én meervoud) worden in vele talen geschreven. Dus ook in het Fries. Maar de Friese haiku ( haikû) zijn zeldzaam. In dit voorbeeld zie je een “dubbele bodem”, een overdrachtelijkheid. Met het woordje SE wordt niet een persoon bedoeld maar een bloeiende boom zoals de Japanse Kers, die -staande in een rij- in het voorjaar haar bloemetjes laat vallen. En: in het derde deel  – om het opgeroepen beeld niet te verzwakken- verviel de vereiste van vijf lettergrepen.

een spinnenweb wiegt / diamanten dauwdruppels / in de ochtendzon 

Vijf, zeven en vijf,

zeventien lettergrepen,

gevat in een vers.